بازخوانی یک گزارش؛ مجوز برای خسارت و شیوع کرونا
مادنیوز در 9 اسفند 99 گزارشی را منتشر کرد که در آن نسبت به صدور مجوز برای سفرهای نوروزی انتقاد شده بود. اگر چه موضوع صدور مجوز سفرهای نوروزی فراتر از بخشی نگری دستگاه های دولتی است اما جالب این است که وزارتخانه های مسئول یا توان تحلیل عواقب آن را نداشتند یا خود را به خواب زدند تا امروز شاهد مرگ هزاران نفر ایرانی باشیم.
بازخوانی این گزارش می تواند مفید باشد که در پی می آید:
قریب به یک سال است که مردم برای کاهش خطرات شیوع کرونا، سفر را تعطیل کرده اند و علیرغم تذکرات ستاد ملی مقابله با کرونا، اگر به سفر می روند در مراکز اقامتی و هتل ها اقامت ندارند، این موضوع باعث شده که اقتصاد مراکز اقامتی و هتل ها و همچنین فعالان صنعت گردشگری دستخوش تلاطم شود و قریب به اتفاق آنها روزگار سختی را سپری نمایند.
اکنون پس از گذشت یک سال از قرنطینه های کرونایی، معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از برنامه ستاد ملی مقابله با کرونا برای انجام سفرهای نوروز ۱۴۰۰ در قالب تورهای مسافرتی و نیز با رزرو مراکز اقامتی دارای مجوز خبر داده است.
وی دو راهکار سبز را برای سفرهای ایمن در قالب تورهای مسافرتی و نیز رزرو مراکز اقامتی شامل هتل‌ها، مهمانپذیرها و بوم‌گردی‌های دارای مجوز از سوی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی معرفی کرده است.
اگرچه مشخص نیست شرایط کرونا در ایام نوروز ۱۴۰۰ چگونه خواهد شد، اما اگر شرایط را به گونه ای فرض کنیم که امکان اجرای این برنامه وجود داشته باشد باید آن را برنامه ای برای حمایت از هتل داران و مراکز گردشگری دانست که یقینا فشار آنها برای تن دادن ستاد ملی مقابله با کرونا به صدور مجوز سفر، بی تاثیر نبوده است.
هرچند گردشگری داخلی، منبع درآمد ارزی محسوب نمی‌شود و مستقیما منابع مالی تازه‌ای را وارد چرخه اقتصاد کشور نمی‌کند، اما حوزه‌ای مهم در اقتصاد محسوب می‌شود به همین خاطر می توان این پرسش را مطرح نمود که گردش مالی گردشگری داخلی در کشور سالانه چه قدر است که ستاد ملی مقابله با کرونا را مجاب نموده تا ریسک سفر در ایام نوروز را بپذیرد و نام آن را سفر مطمئن و ایمن بگذارند؟
آنگونه که در آمارها آمده است در بهار سال ۹۸ حدود ۶۶ درصد از خانواده های ایرانی به مسافرت رفتند و در مجموع ۱۰۲ میلیون سفر در این مدت انجام شده است، طبق آمار، گردشگران داخلی ایران در سه ماه بهار همان سال نزدیک به ۱۳ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان در این بخش هزینه کردند که به نظر می رسد گردشگری ایران بیش از ۹۰ درصد از این درآمد را در بهار سال ۹۹ از دست داده است بنابراین اگر تورم ۴۰ درصدی را هم برای آن لحاظ کنیم انتظار درآمد ۲۰ هزار میلیارد تومانی در بهار ۹۹ وجود داشته که از این درآمد می توان خسارت ۱۸ هزار میلیارد تومانی را تصور نمود.
از سوی دیگر، اگر هزینه خسارات کرونا را در بخش های مختلف بالاخص در بخش درمان و همچنین از دست دادن نیروهای متخصص در اثر ابتلا به کرونا درنظر بگیریم یقینا رقم این خسارت بسیار فراتر از درآمدهای گردشگری برای فعالان این حوزه است، بطور مثال بر اساس آنچه که سخنگوی ستاد مقابله با کرونا در استان اصفهان گفته، خسارات کرونا فقط در این استان در سال ۹۹ بالغ بر ۳۷ هزار میلیارد تومان بوده است که از این مبلغ تنها حدود ۴۰۰۰ میلیارد تومان خسارت به حوزه گردشگری وارد شده است.
با این وصف، این پرسش پررنگ می شود که با صدور مجوز سفر، سود و درآمد در بخش صنعت گردشگری، بیشتر است یا خسارت شیوع کرونا برای اقتصاد کشور در بخش های مختلف؟!
این در حالی است که همان درآمد گردشگری داخلی نیز در واقع از این جیب (جیب مردم) به آن جیب (جیب فعالان صنعت گردشگری) است و با گردشگری خارجی که ارزآور است، متفاوت می باشد.
اگرچه قرار است که نصب چادر در پارک‌ها و نیز اسکان در مراکز متفرقه از جمله سالن‌های ورزشی، کمپ‌ها و مدارس ممنوع باشند اما اتخاذ تصمیم در مورد صدور مجوز سفر، حتی اگر به درآمدزایی برای فعالان صنعت گردشگری بینجامد، از آنسو به هزینه درمانی ناشی از شیوع کرونا خواهد افزود آن هم با این فرض که امکان نظارت و عملیاتی نمودن برنامه ها وجود داشته باشد که تجربه ثابت کرده، چنین امکانی فراهم نخواهد شد و بسیاری از مردم به دلیل قیمت های بالای هتل ها و مراکز اقامتی، کماکان به سفرهای کم هزینه ولی پرخطر از لحاظ شیوع کرونا روی خواهند آورد.
